Dbałość o komfort akustyczny użytkowników obiektów komercyjnych w Polsce do tej pory dotyczyła przede wszystkim zagadnień związanych z ochroną przeciwdźwiękową. Zgodnie z obowiązującym w tym zakresie prawodawstwem i ustalonymi normami, w szczególności skupiano się na zachowaniu dopuszczalnych poziomów dźwięku w pomieszczeniu o danym przeznaczeniu oraz na uzyskaniu wymaganej, minimalnej izolacyjności akustycznej przegród zewnętrznych budynku oraz przegród pomiędzy wybranymi pomieszczeniami.
Kwestia akustyki wnętrz obiektów komercyjnych była dotychczas traktowana wyłącznie jako dobra praktyka projektowa. Pojęcie chłonności akustycznej pomieszczenia jest oczywiście elementem branym pod uwagę w obliczeniach dotyczących zagadnień ochrony przeciwdźwiękowej, ale do tej pory nie było w Polsce przedmiotem odrębnej normy. Obecnie zagadnienia właściwej (dla pomieszczenia o danym przeznaczeniu) wartości czasu pogłosu oraz zrozumiałości mowy są uregulowane prawnie.W dziale IX ujednoliconego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU 2002 nr 75, poz. 690) umieszczono zapis mówiący o tym, że pomieszczenia w obiektach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej należy chronić przed hałasem:
Zapis odnośnie hałasu pogłosowego został dodany w 2009 roku. Instytut Techniki Budowlanej przygotował publikację, która mogła być pomocna w procesie projektowym, ale do tej pory nie było w Polsce normy, która wskazywałaby na wymagania, dotyczące warunków pogłosowych w pomieszczeniach o danym przeznaczeniu.
W roku 2015, w serii norm odnoszących się do akustyki, została opublikowana nowa – PN-B-02151-4 „Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach. Część 4: Wymagania dotyczące warunków pogłosowych i zrozumiałości mowy w pomieszczeniach oraz wytyczne prowadzenia badań”. Określono w niej warunki pogłosowe we wnętrzach budynków zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej oraz wymagania odnoszące się do zrozumiałości mowy w pomieszczeniach przeznaczonych do komunikacji słownej.
Zapewnienie odpowiednich warunków pogłosowych we wnętrzu oraz uzyskanie minimalnych, wymaganych wskaźników zrozumiałości mowy związane jest z przemyślanym wykończeniem pomieszczenia materiałami o znanych właściwościach akustycznych. W celu skrócenia czasu pogłosu w pomieszczeniu, a tym samym zwiększenia chłonności akustycznej oraz zrozumiałości mowy, wykorzystuje się materiały dźwiękochłonne. Takie materiały stosowane są m.in. w konstrukcjach sufitów akustycznych, które najczęściej mają właściwości dźwiękochłonne.Materiały dźwiękochłonne można oczywiście stosować na każ-dej innej powierzchni w pomieszczeniu, ale zwykle we wnętrzach komercyjnych to właśnie sufit okazuje się najbardziej efektywną, atrakcyjną, a przede wszystkim dostępną powierzchnią. Stosowanie dźwiękochłonnych wykładzin dywanowych najczęściej się wyklucza z uwagi na ich właściwości użytkowe. Adaptowanie akustyczne ścian jest utrudnione z powodu konieczności montażu tab-lic, ustawienia mebli, lokalizację otworów okiennych i drzwiowych. Ze względu na wymagania normatywne sufity o właściwościach dźwiękochłonnych będą coraz częściej występowały w obiektach komercyjnych. Z tego powodu warto zapoznać się z zasadą ich działania, właściwościami, rodzajami oraz wymiernymi korzyściami, jakie niosą dla inwestorów oraz przyszłych użytkowników obiektów, w których zostały zastosowane.
Zasada działania sufitów, wysp i paneli akustycznych
Korzyści wynikające ze stosowania sufitów, wysp i paneli akustycznych
Ostatnio znacznie bardziej popularne jest projektowanie w duchu zrównoważonego budownictwa. Coraz więcej obiektów podlega certyfikacji BREEAM lub LEED, a dobra ocena świadczy o tym, że budynek jest przyjazny środowisku i jego użytkownikom.
BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method) to wielokryterialny system oceny jakości budynków, stosowany przez inwestorów oraz deweloperów w Euro-pie i na świecie.
Na BREEAM składa się wiele zagadnień charakteryzujących budynek, m.in.:
Certyfikat ten przyznawany jest przez BRE (Building Research Establishment) Global na podstawie materiałów i raportu przygotowanych przez licencjonowanego asesora, który w trakcie procesu certyfikacji współpracuje z zespołem projektowym i pośredniczy pomiędzy BRE a inwestorem. W zależności od liczby uzyskanych punktów budynek może otrzymać certyfikat BREEAM na jednym z pięciu poziomów.
Certyfikat ten stosuje się dla różnego rodzaju budownictwa. Procesowi certyfikacji mogą zostać poddane obiekty użyteczności publicznej, przemysłowe oraz mieszkalne, zarówno nowe, jak i remontowane.
LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) to amerykański wielokryterialny system oceny budynków stworzony przez USGBC (U.S. Green Building Council). Jest on stosowany na skalę światową i obejmuje obiektywną ocenę wyników, przeprowadzaną przez jednostkę Green Building Certification Institute (GBCI).
W trakcie procesu certyfikacji pod uwagę brane są wszystkie elementy zrównoważonego budownictwa, takie jak:
Kategorie podzielone zostały na kredyty, za których spełnienie projekt może uzyskać daną liczbę punktów. Realizacja części z nich jest konieczna do uzyskania certyfikatu (Prerequisites) a część jest dobrowolna (Credits). Projekt może otrzymać certyfikat LEED na jednym z czterech poziomów, w zależności od liczby uzyskanych punktów. System certyfikacji LEED obejmuje budynki wszelkiego typu – od komercyjnych po mieszkalne.
Certyfikacja obiektu w systemach BREEAM i LEED, choć w różnym stopniu, wymaga zwrócenia uwagi na akustykę pomieszczeń. Pierwszy z nich ma specjalny kredyt (HEA 05 – Acoustic performance), za który można zdobyć maksymalnie cztery dodatkowe punkty, w zależności od typu budynku. W najnowszej wersji LEED v4 występuje kredyt o identycznej nazwie Acoustic performance (EQc9). W powyższych wymaganiach zawarto dopuszczalne poziomy hałasu we wnętrzach o danym przeznaczeniu, izolacyjności akustycznej pomiędzy pomieszczeniami, a także wymagane wartości czasu pogłosu dla niektórych wnętrz. Można zauważyć, że świadomość twórców obu systemów certyfikacji, dotycząca wpływu warunków akustycznych w pomieszczeniu na użytkowników, jest coraz większa. Stosowanie sufitów akustycznych w projektowanych budynkach umożliwi uzyskanie dodatkowych punktów zarówno w systemie LEED, jak i BREEAM. Twórcy systemu LEED udostępniają nawet specjalny kalkulator akustyczny, który należy wypełnić i przesłać do oceny. Dźwiękochłonne sufity podwieszane mogą wpłynąć nie tylko na uzyskanie dodatkowych punktów z zakresu akustyki, ale także w działach dotyczących właściwości wykorzystywanych materiałów (np. w przypadku LEED – Materials and Resources oraz Low-emitting materials). Należy pamiętać, że dobór rozwiązań akustycznych musi być zawsze poprzedzony analizą oraz powinien wynikać z dogłębnego rozumienia tematu. W celu uzyskania wartości wymaganych trzeba wykonać potrzebne obliczenia oraz dobrać odpowiednie rozwiązania. Jest to istotne nie tylko z uwagi na wymogi certyfikacji, ale także ze względu na krajowe przepisy normatywne.